Τί είναι οι όγκοι παρωτίδας;
Η παρωτίδα είναι ένας σιελογόνος αδένας που βρίσκεται πάνω από την κάτω γνάθο και κάτω από το αυτί. Στην περίπτωση λοίμωξης ή όγκου στην παρωτίδα το άτομο παρουσιάζει πρήξιμο μεταξύ του σαγονιού και το αυτιού του. Σ’αυτό το όργανο αναπτύσσονται συχνότερα οι όγκοι που αφορούν αυτή στην ομάδα των σιελογόνων αδένων. Οι όγκοι αυτοί τις περισσότερες φορές είναι καλοήθεις χωρίς να αποκλείεται και η περίπτωση κακοήθειας. Πρέπει να διαγιγνώσκονται όσο το δυνατόν ταχύτερα, καθώς είναι κοντά στο προσωπικό νεύρο, τον φάρυγγα και τους λεμφαδένες του τράχηλου και άρα μια έγκαιρη διάγνωση βοηθά στη θεραπεία και την αποτροπή μεταστάσεων σε πιο επικίνδυνα σημεία. Σύμφωνα με ιατρικές μελέτες η συχνότητα των όγκων της παρωτίδας έως το 1990 έφτανε περίπου 3 άτομα στους 100.000 σε διάστημα ενός χρόνου. Στις μέρες μας τα περιστατικά αυτά δυστυχώς είναι υψηλότερα, με τον αριθμό των ασθενών με κακοήθη όγκο στην παρωτίδα να έχει τετραπλασιαστεί από το 1970. Μερικές μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν πολύ συχνά το κινητό τους τηλέφωνο κάνοντας μακροχρόνια κατάχρηση, διατρέχουν σοβαρότερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο στην παρωτίδα.
Όγκοι παρωτίδας: Καλοήθεις
Γενικότερα ένας όγκος δημιουργείται από ορισμένα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και σε μεγάλο βαθμό. Όπως προαναφέρθηκε, οι όγκοι στην περιοχή της παρωτίδας τις περισσότερες φορές (άνω του 80%) είναι καλοήθεις, αλλά δεν αποκλείεται να είναι και κακοήθεις. Η διάγνωση γίνεται μέσω βιοψίας με λήψη υγρού ή με κανονική ιστολογική εξέταση μετά από χειρουργική αφαίρεση. Οι καλοήθεις όγκοι παρωτίδας χωρίζονται σε κατηγορίες. Ένα είδος είναι το πλειόμορφο αδένωμα, που αποτελεί τον πιο συνήθη καλοήθη όγκο των σιελογόνων αδένων. Τα πλειόμορφα αδενώματα υποτροπιάζουν λόγω δακτυλοειδών εκβολών του όγκου είτε λόγω της ατελούς αφαίρεσής τους.
Οι όγκοι επιθηλιακής προέλευσης από την άλλη, προέρχονται από το επιθήλιο των πόρων των αδένων και παρουσιάζουν ασαφή όρια από τον κανονικό ιστό του σιελογόνου αδένα. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες κυρίως στην ηλικία των 40 έως 50 ετών και βρίσκονται στο λοβό της παρωτίδας. Το 3 – 5% των πλειόμορφων αδενωμάτων γίνονται κακοήθη και για τον λόγο αυτόν πρέπει να χειρουργούνται.
Μια άλλη πιο σπάνια κατηγορία είναι τα κυσταδενολεμφώματα. Είναι όγκοι παρωτίδας που αναπτύσσονται πιο αργά και προσβάλλουν κυρίως τους άνδρες ηλικιών μεταξύ 40-70 ετών και εντοπίζονται και στις παρωτίδες αριστερά και δεξιά του προσώπου. Η θεραπεία και εδώ είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου.
Όγκοι παρωτίδας: Κακοήθεις
Οι κακοήθεις όγκοι παρωτίδας είναι το βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα, που αποτελεί την πιο συχνή μορφή κακοήθους όγκου της παρωτίδας, το αδενοκυστικό καρκίνωμα, το κυψελιδικό καρκίνωμα, το καρκίνωμα από πλειόμορφο αδένωμα και το λέμφωμα. Πιο σπάνια περίπτωση είναι οι μεταστατικοί όγκοι παρωτίδας, δηλαδή οι όγκοι που εμφανίζονται στην παρωτίδα λόγω μετάστασης από άλλο σημείο του σώματος, στο οποίο αναπτύχθηκαν. Εφιστούμε τη προσοχή στα συμπτώματα τη κακοήθειας όπως: η ταχεία ανάπτυξη των όγκων, ο πόνος, η εξέλκωση του δέρματος ή των βλεννογόνων, οι μεταστάσεις στους τραχηλικούς λεμφαδένες και η παράλυση του προσωπικού νεύρου, που είναι σημάδια κακοήθους όγκου.
Ακόμα όμως και αν είναι καλοήθεις οι όγκοι παρωτίδας, συστήνεται η χειρουργική αφαίρεσή τους, καθώς με την πάροδο του χρόνου συνεχίζουν να μεγαλώνουν προκαλώντας δυσμορφία του προσώπου, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μετατραπούν σε κακοήθεις.
Όγκοι παρωτίδας: Χειρουργική Αντιμετώπιση – Παρωτιδεκτομή
H πιο ενδεδειγμένη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των αλλοιώσεων της παρωτίδας (λοίμωξη ή απόφραξη της ροής του σάλιου) και κυρίως όταν πρόκειται για όγκο είναι η χειρουργική αντιμετώπιση αφαίρεσης του συνόλου ή μέρους της παρωτίδας, η παρωτιδεκτομή. Η παρωτιδεκτομή είναι μια ευαίσθητη εγχείρηση, καθώς μέσα στη παρωτίδα περνά και διακλαδίζεται το προσωπικό νεύρο που κινεί όλο το πρόσωπο και άρα ένας τραυματισμός του προκαλεί παράλυσή του.
Σε κάθε περίπτωση το προσωπικό νεύρο πρέπει να μείνει ακέραιο ανατομικά και λειτουργικά. Αυτό πετυχαίνεται κατά τη διάρκεια της επέμβασης όπου ο ιατρός βρίσκει αυτό και όλα τα παρακλάδια του και το προφυλάσσει από τραυματισμό. Εάν από την άλλη το προσωπικό νεύρο διηθείται από τον όγκο τότε επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί ολική παρωτιδεκτομή με αφαίρεσή του, παρασκευή του στελέχους του προσωπικού νεύρου και πλήρης κατασκευή όλων των κλάδων του για να αποφευχθεί η παράλυση. Η εγχείρηση γίνεται εφαρμόζοντας τη μικροχειρουργική και τις μεθόδους της. Γίνεται με γενική αναισθησία, σε οποιαδήποτε ηλικία, η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 2 ώρες και ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο είναι 1-2 ημέρες. Επίσης γίνεται χρήση ειδικού μηχανήματος για την αναγνώριση και παρακολούθηση του προσωπικού νεύρου. ( Νευροδιεγέρτης)
Μετά την αφαίρεση του όγκου μαζί με τη παρωτίδα και μετά την επούλωση του εγχειρητικού τραύματος μπορεί να προκληθεί δυσμορφία του προσώπου. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται πλαστική αποκατάσταση της περιοχής ώστε να διατηρηθεί η συμμετρία του προσώπου. H πλαστική αποκατάσταση και αισθητική βελτίωση επιτυγχάνεται με χρήση μυϊκού κρημνού και μεταμόσχευση λίπους από άλλο σημείο του σώματος. Όταν αφαιρεθούν οι όγκοι παρωτίδας είναι σημαντικό να υπάρχει παρακολούθηση και φροντίδα για τον έλεγχο της λειτουργίας του προσωπικού νεύρου, τη δημιουργία αιματώματος, την επούλωση και την ύπαρξη σιελλόρροιας.