Η λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι μια νέα μέθοδος αφαίρεσης τμήματος ή όλου του κόλου. Κόλον ονομάζεται το παχύ έντερο, το οποίο είναι και το κατώτερο σημείο του πεπτικού μας συστήματος. Το έντερο αποτελείται από το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο ( κόλον ) και το ορθό, που είναι και το τελευταίο τμήμα του κόλου, και έχει τη μορφή ενός σωλήνα. Η τροφή μετά την κατάποση και την πέψη της, που γίνεται στο στομάχι, καταλήγει στο λεπτό έντερο, όπου εκεί γίνεται η απορρόφηση μόνο των θρεπτικών στοιχείων της. Τα υπόλοιπα συστατικά της τροφής προχωρούν, μέσω του κόλου, στο ορθό και από εκεί αποβάλλονται από το σώμα μας. Το κόλον και το ορθό απορροφούν νερό και κρατούν τα υπολείμματα των τροφών, μέχρι τη στιγμή που ο οργανισμός μας θα είναι έτοιμος να τα αποβάλλει.
Παλαιότερα, η κολεκτομή δεν γινόταν λαπαροσκοπικά και απαιτούσε τη διενέργεια μια μεγάλης τομής στην κοιλιακή χώρα, καθώς το τμήμα του παχέος εντέρου που θα αφαιρείτο έπρεπε να απελευθερωθεί από τους ανατομικούς του συνδέσμους, δηλαδή τη σπλήνα, το ήπαρ κ.α. Αντιθέτως, η λαπαροσκοπική κολεκτομή επιτρέπει στο χειρουργό να πραγματοποιήσει την επέμβαση με τη διενέργεια πολύ μικρών τομών (οπών). Οι τρύπες που γίνονται είναι συνήθως τέσσερις ( 4 ) ή πέντε ( 5 ) και μέσα από αυτές περνά το λαπαροσκόπιο και τα χειρουργικά εργαλεία. Το λαπαροσκόπιο, είναι μια ειδική κάμερα, η οποία είναι συνδεδεμένη με μια οθόνη, από όπου ο χειρουργός παρακολουθεί τα εσωτερικά όργανα του/της ασθενούς και με τα λαπαροσκοπικά εργαλεία κάνει την επέμβαση. Η λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι μια εξαιρετικά ασφαλής και αναίμακτη επέμβαση, όπου οι τομές είναι πολύ μικρότερες από την ανοικτή κολεκτομή και συνεπώς ο χρόνος ανάρρωσης των ασθενών γρηγορότερος. Να αναφέρουμε ότι αναλόγως με την περιοχή αφαίρεσης του παχέος εντέρου, η λαπαροσκοπική κολεκτομή μπορεί να είναι:
- Δεξιά κολεκτομή: δεξιό κόλον και τυφλό
- Αριστερή κολεκτομή: Κατιόν κόλον
- Σιγμοειδεκτομή: Σιγμοειδές κόλον
- Εγκαρσιεκτομή: Εγκάρσιο κόλον
Πότε γίνεται η λαπαροσκοπική κολεκτομή;
Οι ενδείξεις για να πραγματοποιηθεί μια λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι οι καλοήθεις παθήσεις του παχέος εντέρου, όπως οι πολύποδες, η ελκώδης κολίτιδα, η πρόπτωση του ορθού, η εκκολπωματίτιδα κ.α. καθώς και κακοήθεις παθήσεις όπως καρκίνος του κόλου ή του ορθού.
Τι προετοιμασία απαιτείται για τη λαπαροσκοπική κολεκτομή;
Οι περισσότερες διαγνώσεις ασθενειών του κόλου γίνονται είτε με την κολονοσκόπιση, είτε με το βαριούχο υποκλυσμό. Με αυτές τις δύο εξετάσεις, ο γιατρός μπορεί να δει το εσωτερικό του εντέρου και να του δοθούν χρήσιμες πληροφορίες.Πολλές φορές μπορεί να κριθεί σκόπιμη και μια αξονική τομογραφία κοιλίας. Πριν από μια λαπαροσκοπική κολεκτομή, απαραίτητες είναι μια σειρά από εξετάσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται σε κάθε επέμβαση, όπως οι αιματολογικές, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και μια ακτινογραφία θώρακος. Η προετοιμασία για μια λαπαροσκοπική κολεκτομή αφορά το κόλον και το ορθό, τα οποία θα πρέπει να είναι άδεια. Αυτό επιτυγχάνεται με την κατάποση μεγάλης ποσότητας καθαρτικού υγρού την προηγούμενη ημέρα της επέμβασης. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει και στο σπίτι του/της ασθενούς και να εισαχθεί στο νοσοκομείο το πρωί πριν την επέμβαση.
Πώς γίνεται η λαπαροσκοπική κολεκτομή;
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή πραγματοποιείται με 4 ή 5 μικρές τομές (0.5- 1 εκ. ), τις οποίες κάνει ο χειρουργός στην κοιλιά. Σε αυτές τις τομές εισέρχονται στενοί σωλήνες. Από αυτούς εισάγονται τα λαπαροσκοπικά εργαλεία και το λαπαροσκόπιο, ένα εξαιρετικά μικρό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με μια κάμερα, το οποίο επιτρέπει στο χειρουργό να παρακολουθεί τα εσωτερικά όργανα του/της ασθενούς σε μια οθόνη. Με τα λαπαροσκοπικά εργαλεία, ο χειρουργός εκτελεί εσωτερικά την επέμβαση και αφαιρεί το τμήμα του κόλου. Προκειμένου να αφαιρεθεί αυτό το τμήμα, μια από αυτές τις τομές, θα πρέπει να επιμηκυνθεί περίπου τέσσερα (4 ) με έξι ( 6 ) εκατοστά.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματά της λαπαροσκοπικής κολεκτομής έναντι της κλασικής ανοικτής κολεκτομής;
Η κλασική ανοικτή κολεκτομή, παρότι είναι ιδιαίτερα και απόλυτα θεραπευτική, παρουσιάζει αρκετά μειονεκτήματα. Το χειρουργικό τραύμα είναι αρκετά μεγάλο, αφού ο χειρουργός εισέρχεται στην κοιλιά μέσω μιας μεγάλης τομής, με συνέπεια ο χρόνος ανάρρωσης, η παραμονή στο νοσοκομείο να είναι μεγαλύτερη και γενικότερα η όλη διαδικασία της ανάρρωσης δυσκολότερη. Στη λαπαροσκοπική κολεκτομή τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και σημαντικά. Παρακάτω παραθέτουμε τα σημαντικότερα από αυτά:
- Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, χειρουργός βλέπει ,μέσω της κάμερας, σε μεγέθυνση τα εσωτερικά όργανα του/της ασθενούς, και αυτό του επιτρέπει να χειρουργήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια
- Η μικρότερη απώλεια αίματος κατά την επέμβαση
- Το πολύ μικρότερο χειρουργικό τραύμα σε αντίθεση με την ανοικτή κολεκτομή
- Ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Η γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου
- Η γρηγορότερη επιστροφή σε δίαιτα στερεής τροφής
- Το καλύτερα αισθητικά αποτέλεσμα
- Ο μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο
- Η συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
Τι επιπλοκές μπορεί να προκύψουν κατά τη λαπαροσκοπική κολεκτομή;
Ο κίνδυνος για επιπλοκές υπάρχει σε όλες τις επεμβάσεις. Στην περίπτωση όμως της λαπαροσκοπικής κολεκτομής, αυτός είναι μικρότερος σε σχέση με την «ανοιχτή» μέθοδο. Οι επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν κατά την λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι οι εξής:
- Η αιμορραγία ή η φλεγμονή
- Η διαρροή στο σημείο επανασύνδεσης του κόλου
- Ο τραυματισμός των γειτονικών οργάνων, όπως το λεπτό έντερο, η χοληδόχος κύστη, ο ουρητήρας
Τι πρέπει να περιμένουν οι ασθενείς μετά τη λαπαροσκοπική κολεκτομή;
Μετά την λαπαροσκοπική κολεκτομή, είναι σημαντικό οι ασθενείς να ακολουθήσουν τις οδηγίες που θα τους δώσει ο θεράπων ιατρός τους. Αυτές οι οδηγίες είναι οι εξής:
- Οι ασθενείς θα πρέπει να περπατούν από την αμέσως επόμενη ημέρα, καθώς με αυτόν τον τρόπο μειώνονται οι μυϊκοί πόνοι και βοηθείται η αναπνευστική λειτουργία.
- Να παίρνουν τα παυσίπονα που τους έχεις συστήσει ο ιατρός τους
- Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες ( εργασία, οδήγηση, μπάνιο κτλ ), μπορεί να γίνει μέσα σε ένα διάστημα μίας εβδομάδας.
Εάν ο πόνος δεν ανακουφίζεται με τα παυσίπονα ή παρατηρηθεί εκροή υγρού από τις τομές, τότε οι ασθενείς θα πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με το χειρουργό τους.
Υπάρχουν περιπτώσεις που μια λαπαροσκοπική κολεκτομή δεν είναι εφικτή;
Υπάρχει περίπτωση η λαπαροσκοπική κολεκτομή να μην μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάποιους ασθενείς. Οι παράγοντες που δημιουργούν αυτό το εμπόδιο είναι η παχυσαρκία, προηγούμενες πολλαπλές επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα, οι οποίες έχουν δημιουργήσει συμφύσεις, αιμορραγικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της επέμβασης και η αδυναμία ύπαρξης καθαρής εικόνας των οργάνων του/της ασθενούς. Αυτοί οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν τελικά ανοικτή κολεκτομή, αντί για λαπαροσκοπική κολεκτομή. Απαραίτητο είναι, ο χειρουργός που πραγματοποιεί λαπαροσκοπικές επεμβάσεις να γνωρίζει και την ανοικτή μέθοδο.