Η ενδοσκοπική προσπέλαση αποτελεί το χρυσό κανόνα  της χειρουργικής των επινεφριδίων. Οι ενδείξεις αφορούσαν σε όγκους  μέχρι 12εκ. και  όχι Ca. Με την προΐούσα εμπειρία αυτές τείνουν να αλλάξουν. Παρ’όλη τη πρόοδο  παραμένει διεθνώς  ένα ποσοστό επιπλοκών (6,4%) σε σχέση με την ανοικτή (18,8%).

Σκοπός: αυτής της εργασίας είναι να αναλυθεί η εμπειρία της ομάδας, να καταγραφούν και να συζητηθούν οι επιπλοκές. Έτσι θα βγούν χρήσιμα συμπεράσματα που θα εμπλουτίσουν την Ελληνική και Ξένη βιβλιογραφία.

Υλικό και μέθοδοι: από το 1994 που η ομάδα μας  πραγματοποίησε τη 1η λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή έχουν γίνει 175 επινεφριδεκτομές σε 173 ασθενείς (50 άνδρες και 123γυναίκες με μ.ο ηλικίας 58,7 έτη. Η προσπέλαση εκλογής ήταν η αρ, ή δεξ. πλάγια κατακεκλιμένη.Οι ασθενείς με φαιοχρωμοκύττωμα έλαβαν κατάλληλη προετοιμασία.

Αποτελέσματα: Δεν παρατηρήθηκε μείζων επιπλοκή όπως : θάνατος διεγχειρητικός ή  σε διάστημα 30 ημερών, κάκωση παγκρέατος, σπληνός, νεφρού ή 12λου, ούτε υπήρξε καμμία επανεπέμβαση. Είχαμε 5 μετατροπές(2,9%) για αιμορραγία (3) και υποψία διήθησης (2) , μία κήλη στο τροκάρ, δύο φλεγμονές τραύματος και 4 μτχ. αιμορραγίες που αντιμετωπίσθηκαν συντηρητικά (μ.ο 500 cc. αίματος).  Ιστολογική 12 τυχαιώματα ήταν εκκριτικά αδενώματα. Χρόνος χειρουργείου  120- 210 λεπτά. Χρόνος σίτισης  0,8-2,2 ημ. Εξιτήριο σε 2- 6,8 ημ.  Σε 22 μήνες μτχ. παρακολούθηση δεν διαπιστώθηκε ορμονική υποτροπή.

Συμπεράσματα:  Η χειρουργική των επινεφριδίων είναι προηγμένη λαπαροσκοπική επέμβαση και απαιτεί χειρουργούς με γνώση του αντικειμένου και της ενδοσκοπικής χειρουργικής. Οι βαρειές επιπλοκές είναι σπάνιες αλλά  μπορούν να υποεκτιμηθούν αν γίνουν σε τυχαία κέντρα. Σε μικρό ποσοστό  τυχαιωμάτων  ανευρίσκεται εν δυνάμει αδένωμα. Οι μεγάλοι όγκοι και η κακοήθεια είναι σχετική  αντένδειξη για ενδοσκοπική  επινεφριδεκτομή.

Καφετζής Η-Δ., Καφετζής Ι., Αυλωνίτης Σ., Ρουμανάς Π., Τριάντου Ε*., Δράκου Α*.,  Καραναστάση Χ**., Παπανικολάου** Ν., Μουτάφης Σ*., ***Χρηστάκης Ι.

Ε΄ Χειρουργικό , *Νεφρολογικό & **Αναισθησιολογικό  Τμήμα ¨Ερρίκος Ντυνάν¨.

***Oxford University Hospital NHS Trust.